500 jaar reformatie

31 oktober is het zover. Door Refo500 en vele anderen is er een jaar lang naar toegeleefd. De dag waarop het 500 jaar geleden is dat de monnik Maarten Luther volgens de traditie 95 stelling heeft gespijkerd op de deur van de slotkerk in Wittenberg. Wat de gevolgen daarvan zouden worden heeft hij niet overzien. Hij wilde slechts de kerk hervormen en meende de paus aan zijn kant te hebben. Pas later kreeg Luther de uitwerking door.

De gevolgen zijn immens gewenst. Voor hem zelf en voor de kerk in West-Europa. Zijn leven werd een rollercoaster, zoals we dit tegenwoordig noemen. Meer dan hectisch. Overal moest hij verantwoording afleggen. Maar iets herroepen deed hij niet. “Hier sta ik. Ik kan niet anders”. Het maakte Luther de ban opgelegd kreeg. Uit de kerk gezet. Maar omdat Luther het kerk zijn voortzette, ontstond de Lutherse kerk. De kerk van de reformatie.

 

Protestantse kerk

Een manier van kerk zijn die bijval kreeg. Zwingli, Calvijn en anderen volgden het spoor van Luther. Zo ontstond er in Europa de protestantse kerk, waarbij de ene kerk wat meer voortborduurde op Luther en de ander op Calvijn. Het was een kerk, of kan ik beter zeggen het waren kerken die verrezen naast of in plaats van de Rooms Katholieke. De ene kerk van Christus was in Europa gedeeld. Een deling die zich vooral in Nederland vele malen voortzette tot op de dag van vandaag toe. Hoewel het ontstaan van de Protestantse Kerk in Nederland en de gesprekken tussen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en de Nederlandse Gereformeerde kerken ook een andere tendens laten zien.

 

Aandacht reformatie misplaatst?

Wie het kerkelijk landschap in Nederland tot zich neemt, die wordt daar niet vrolijk van. De kerk is gedeeld en verdeeld. Zelfs waar eenheid is, is de eenheid vaak ver te zoeken. Was de reformatie eigenlijk wel zo geweldig dat het gepast is om er zoveel aandacht aan te besteden? Zijn al die Lutheravonden en Lutherreizen niet misplaatst?

Het lijkt me goed om te beseffen dat Luther een groot misverstand had ontdekt in de Rooms Katholieke kerk. Het kopen van een aflaat, maakt niet dat een ziel de hemel inspringt. Het is door geloof alleen. Wat is het heilzaam wanneer in de kerk iemand opstaat en de boel wakker schudt. Dit is geen mensenwerk. De kerk was juist mensenwerk geworden omdat Gods Woord niet recht verkondigd werd.

Dat Luther met de ban geslagen werd en niet naar hem geluisterd werd, was ook mensenwerk. De eenheid van de kerk was in Europa bewaard gebleven, wanneer de kerk dwalingen had tegengesproken en hervormingen had doorgevoerd. Maar menselijk handelen belette deze noodzakelijke bekering met het ontstaan van de protestantse kerk als gevolg. Menselijk handelen dat Gods handelen tegenwerkte.

 

Sola scriptura

Dit laatste is van alle tijden en plaatsen. Zoals ik in deze column, menen we telkens het gelijk aan onze kant te hebben. De ander zit fout. Nederigheid zit niet in onze genen. Ondanks dat de Heere ons oproept om de andere hoger te achten dan jezelf. Dit alles leert dat wij en de kerk in het geheel steeds opnieuw hervormd moet worden. De ballast weg en teruggebracht op het Woord van God alleen, dat in Jezus Christus vlees is geworden. Daarom zullen we net als Luther moeten blijven kloppen op de Bijbeltekst en de Geest niet uitdoven maar alle ruimte geen om het Woord van God te laten klinken in de kerk van vandaag. Hopelijk vinden we dan over kerkmuren heen de eenheid van broeders en zusters in het geloof.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *